Z dedykacją tym, którzy wiedzą lepiej…
O kim myślisz, kiedy to czytasz?
Mówi, że ma się prawo mówić wszystko i mieć natychmiast wszystko.
Lekceważy to, co mówią inni.
Lekceważy to, co inni uważają za rozsądne.
Odrzuca to, co wymaga czasu i cierpliwości.
Ma trudności z samodyscypliną.
O kim myślałeś, kiedy czytałeś ten opis?
Prawdopodobnie nie o sobie. Ta lista to krótka definicja jednej z jedenastu pułapek życiowych, opisanych w książce: „Program zmiany sposobu życia”, której autorami są Jeffrey E. Young, Janet S. Klosko.
Życiowa pułapka. Tak nazywają autorzy książki sposób w jaki myślimy, czujemy, zachowujemy się i odnosimy się do innych. To wzorzec, który powstaje w okresie dzieciństwa i wywiera wpływ na całe życie. To wzorzec, który buduje obraz rzeczywistości i go wykrzywia.
Autorzy mierzą się w książce z takimi zagadnieniami jak: problemy osobowościowe zaburzenia osobowości , autodestrukcyjne wzorce życiowe , które powodują symptomy takie jak depresja, lęk i problemy z funkcjonowaniem w relacjach.
Schematy te, według nich, są trudne do zmiany. Są podtrzymywane przez nasze zachowania i czynniki emocjonalne . Książka omawia jedenaście takich autodestrukcyjnych wzorców osobowościowych. Definiując je czerpie z terapii poznawczej, behawioralnej, psychoanalitycznej oraz terapii skoncentrowanej na doświadczeniu.
Życiowe pułapki sprawiają, że postrzegamy pewne rodzaje sytuacji w krzywym zwierciadle.
Podstawowym założeniem terapii poznawczej jest to, że sposób w jaki myślimy o wydarzeniach determinuje uczucia jakie przeżywamy w stosunku do tych wydarzeń. Ludzie z emocjonalnymi problemami mają tendencję do zniekształcania rzeczywistości .
Terapeuci poznawczy wierzą, że gdyby mogli nauczyć pacjenta postrzegać sytuację w sposób bardziej prawidłowy, to mogliby wpłynąć pozytywnie na ich samopoczucie.
Dr Aaron Beck proponuje logiczną analizę naszego sposób myślenia. Sprawdźmy czy w momencie zdenerwowania używamy zniekształceń poznawczych. Czy wyolbrzymiamy, wpadamy w histerię i postrzegamy większość sytuacji trudnych jako katastrofę?
Czy to jak myślimy ma sens?
Czy są inne sposoby interpretacji danej sytuacji?
Terapia poznawcza zdobyła sobie zwolenników. Wiele badań wskazuje na jej efektywność szczególnie w przypadku takich chorób jak zaburzenia lękowe czy depresja.
To podejście aktywizuje i uczy pacjentów kontroli nad własnymi uczuciami za pomocą zmiany myślenia .
W jakie pułapki wpadamy i co jaką interpretacje rzeczywistości nam narzucają?
Oto zestaw 11 pułapek, w które może wpadać twój mózg…
Roszczenia i przekonanie o szczególnych uprawnieniach.
Ta pułapka łączy się z brakiem umiejętności zaakceptowania ograniczeń . Osoby, które wpadają w te pułapkę, czują się wyjątkowe. Podtrzymują stanowisko, że mają prawo robić, mówić lub mieć natychmiast wszystko. Lekceważą to, co mówią inni . Lekceważą też to, co inni uważają za rozsądne. Odrzucają to, co wymaga czasu i cierpliwości. .
Zależność i niekompetencja
Wierzysz, że nie jesteś w stanie bez pomocy innych w kompetentny sposób poradzić sobie w codziennym życiu . Inni są dla ciebie podporą. Potrzebujesz ich stałego wsparcia. Kiedy jako dziecko próbowałeś wykazać się samodzielnością, dawano ci do zrozumienia że jesteś nieporadny. Jako dorosły poszukujesz silnych postaci , od których możesz się uzależnić. W pracy starasz się unikać niezależnego działania . Takie postępowanie tylko cię ogranicza.
Porzucenie i brak stabilności więzi.
Masz uczucie, że ludzie, których kochasz zostawią cię. Za każdym razem, kiedy wyobrażasz sobie że bliskie ci osoby umrą, zachorują, porzucą ciebie, bo wolą kogoś innego. Z tego powodu jesteś w stanie trzymać się usilnie osób najbliższych. W ten sposób odpychasz ich od siebie. Nawet krótka normalna rozłąka powoduje, że jesteś zdenerwowany i zły.
Podejrzewanie nadużycia i skrzywdzenia
Pułapka ta jest związana z przekonaniem, że ludzie cię skrzywdzą, wykorzystają, oszukają, nadużyją twojego zaufania. poniżą, zranią lub skrzywdzą jakiś inny sposób . Chronisz się skrywając się za murem. Nie pozwalasz ludziom nadmiernie się zbliżyć. Jesteś podejrzliwy co do intencji innych. Oczekujesz, że ludzie których kochasz zdradzą cię. Unikasz związków lub tworzysz powierzchowne relacje albo też wchodzisz w relacje z ludźmi, którzy traktują cię źle. To traktowanie wyzwala gniew i agresję a ty możesz chcieć zemsty.
Podatność na zagrożenie i zranienie.
Żyjesz w ciągłym lęku i niepokoju że wydarzy się nieszczęście.
Nie czujesz się bezpiecznie w świecie. Prawdopodobnie twoi rodzice byli nadopiekuńczy. Martwili się nadmiernie o twoje bezpieczeństwo . Twoje lęki są nierealne, ale pozwalasz im kontrolować swoje życie .
.
Izolacja społeczna.
Izolacja społeczna dotyczy więzi z przyjaciółmi i grupą rówieśniczą . Wiąże się z uczuciem odizolowana od reszty świata i bycia innym . Jako dziecko czułeś się odrzucony przez rówieśników . Nie byłeś częścią grupy . Być może miałeś cechy , które powodowały, że czułeś się inny. W dorosłym życiu podtrzymujesz schemat głównie przez unikanie ludzi. Życia towarzyskiego i przyjaźni . Może byłeś odrzucony, ponieważ było w tobie coś, czego inne dzieci nie akceptowały. W związku z tym czułeś się oceniany . Jako dorosły czujesz się “wybrakowany”. Odtwarzasz swoje poczucie odrzucenia z okresu dzieciństwa . Reagujesz z pozycji bycia gorszym w kontaktach społecznych . Na pierwszy rzut oka nie zawsze jest to widoczne. Wiele osób czuję się komfortowo w indywidualnych kontaktach, posiada wiele umiejętności społecznych. Schemat ten może nie ujawnić się w relacji jeden na jeden . Czasami dziwi nas że dopiero na przyjęciu, w klasie, na spotkaniach w pracy takie osoby stają się niespokojne i wyobcowane. Wykazują skłonność do szukania miejsca gdzie mogą przynależeć . .
Deprywacja emocjonalna.
Wiąże się ona z przekonaniem, że twoje potrzeby miłości nigdy nie zostaną zaspokojone w sposób adekwatny. Czujesz, że nikt tak naprawdę cię nie rozumie. Nikt się tobą nie przejmuje. Jednocześnie pociągają cię osoby zimne i nieprzestępne. Zdarza się też, że sam jesteś zimny i nieprzystępny. To powoduje, że tworzysz związki, które nie są satysfakcjonujące. Czujesz się oszukany i oscylujesz między uczuciami gniewu i skrzywdzenia .
W konsekwencji twoja złość jeszcze bardziej odsuwa ludzi i potwierdza pierwotne podejrzenia.
Niepełnowartościowość i wstyd
Czujesz się głęboko niedoskonały i nieatrakcyjny.
Jesteś pewien, że ktoś, kto by cię poznał naprawdę, nigdy by cię nie pokochał. Jako dziecko nie byłeś szanowany za to kim jesteś. Teraz obwiniasz się i tudno ci wierzyć, że bliskie ci osoby mogą cię docenić. Dlatego stale oczekujesz odrzucenia.
Skazanie na niepowodzenia.
Żyjesz w ciągłym lęku i niepokoju że wydarzy się nieszczęście.
Przekonanie, że jesteś nieudacznikiem w takich strefach życia jak nauka, praca, sport jest centralne dla tej pułapki . Wierzysz, że jesteś gorszy w porównaniu z twoimi rówieśnikami . Jako dziecko słyszałeś, że jesteś słabszy w jakiejś dziedzinie od innych . Może byłeś niepełnosprawny albo miałeś trudności w nauce, chorowałeś . Inne dzieci były lepsze, mówili na ciebie głupi, beztalencie, leń, gruby . Jako dorosły kontynuujesz ten sposób myślenia i wyolbrzymiasz własne porażki . W ten sposób potwierdzasz swoje przekonania.
.
Podporządkowanie się.
W tej pułapce poświęcasz swoje potrzeby i pragnienia tak, żeby przypodobać się innym i zaspokoić ich potrzeby. Pozwalasz się kontrolować. Postępujesz tak albo z poczucia winy lub z lęku przed karą i porzuceniem. W dzieciństwie ktoś z najbliższych, może rodzic, dominował i sprawował kontrolę . Teraz, jako dorosły nadal wchodzisz w relacje z ludźmi dominującymi, kontrolującymi i podporządkowujesz im. Wchodzisz w związki z potrzebującymi partnerami, którzy nie są w stanie dać ci nic zamian.
Bezwzględne standardy osobiste i hiperkrytycyzm.
Czujesz się głęboko niedoskonały i nieatrakcyjny.
To pułapka powoduje, że ciągle dążysz do tego, żeby wywiązywać zadań . Bardzo zależy ci na statusie, pieniądzach, osiągnięciach, urodzie, sławie. Zależyci tych rzeczach tak bardzo, że jesteś skłonny poświęcić swoje szczęście, poczucie sensu i satysfakcjonujące relacje . Pewnie stosujesz swoje standardy w stosunku do innych i dlatego jesteś wobec nich bardzo krytyczny . Kiedy byłeś dzieckiem oczekiwano że będziesz najlepszy . I tak nauczyłeś się że wszystko inne to już porażka . Nic cokolwiek byś zrobił nie było wystarczająco dobre .
MDT 